Het ontstaan en de betekenis van de naam de Nijs

In de Griekse mythelogie was Dionysos of Bacchus, de god van de wijn en levenssappen in de natuur. Over hem ontstonden talloze sagen die gekenmerkt werden door extase en orgasmen. Hij trok vooral vrouwen aan, zoals blijkt uit de verhalen van bacchanten en maenaden. Vrouwen die zich door dansen tot extase opzweepten, waarna de god zich in hen manifesteerde. Op het hoogtepunt van de extase verslonden de bacchanten rauw levende dieren, zoals bokken en stieren. Dergelijke woeste feesten of bacchanalen ter ere van de wijngod hebben in de vroegste tijd als een ware plaag in Griekenland gewoed. Uit deze erediensten zijn, via mysteriespelen, uiteindelijk de Griekse komedie en tragedie ontstaan.

Overal ontstonden Dionysische wijnfeesten en voltrokken zich wonderen: water werd in wijn veranderd! Dionysos trouwde na ontelbare avonturen met prinses Ariadne, de dochter van koning Minos. Zij was het die haar geliefde Theseus door middel van een kluwen garen uit het Labyrint redde, bekend als de draad van Ariadne. De naam Dionysos werd later in het Latijn: Dionysius.

De martelaar St. Dionysius of Denijs stierf in het jaar 285, samen met Rusticus en Eleutherius, in Parijs de marteldood. Na een lange gevangenschap en verschillende uitgestelde executies werden de drie martelaren onthoofd met een zwaard en hun lichamen werden in de rivier de Seine gegooid. Het lichaam van St. Dionysius werd door zijn volgelingen uit het water gehaald en begraven. Op de plaats van de kapel, die boven zijn graf werd gebouwd, werd later ook de abdij van St. Denis gebouwd. Volgens de legende zou hij, nadat hij op Montmartre was onthoofd, zijn hoofd naar de plaats hebben gedragen waar hij begraven wilde worden, het latere St. Denis. St Dionysius was later vooral populair bij de adel uit het vroegere rijk van Karel de Grote.

St. Dionysius is ondermeer de patroonheilige van Parijs en Tilburg. De kerken van de parochies het Goirke en het Heike zijn aan hem gewijd. De feestdag van Dionysius is op 9 oktober 1483. Op die datum werd een kerkje op het Heike te Tilburg ingewijd. Dit kerkje zou ongeveer op de plaats van de huidige Heikese kerk gestaan hebben. Zo kwam Tilburg dus aan zijn patroonheilige St. Dionysius en is het helemaal niet zo verwonderlijk dat er tot op heden veel mensen in deze omgeving de familienaam of roepnaam Denis dragen.

De naam Dionysius betekent: hij die wijn geeft. Deze naam werd en wordt op verschillende manieren geschreven, zoals: de Nijs, de Neijs, Neijs, Nijs, Nijssen, Neijssen, Denis, Denissen, Nis enz. De naam is een patroniem, dat wil zeggen dat de naam afgeleid is van de voornaam van de vader. Nijs of Neijs is dus een verbastering van Nis, dat weer een afkorting is van Dionysius of Dionysos. Tot op heden wordt een persoon, vooral in kleinere gemeenschappen nog aangeduid als bijv. Jan van Piet, wat niet meer betekent dan dat Jan de zoon van Piet is. Zo betekent de naam Nijs dus zoon van Dionysius.

bron: http://home.planet.nl/~deute003/info/info1/info1.htm